غير از شرايط كلي كه در قراردادها بايد از لحاظ شرايط اساسي معامله در نظر گرفته شود براي تشكيل شركت تضامني شركا بايد شركت‌نامه‌اي تنظيم و امضا كنند كه حدود و مشاركت و وظايف و اختيارات و حقوق هريك در آن تصريح شود.
طبق ماده 47 قانون ثبت, شركت‌نامه بايد به ثبت برسد والا طبق ماده 48 همان قانون سند مزبور در هيچ يك از محاكم پذيرفته نخواهد شد. مطابق ماده 195 قانون تجارت ثبت كليه شركتهاي مذكور در اين قانون الزامي و تابع مقررات قانون ثبت شركت‌هاست, بنابراين شركت‌نامه بايد به صورت سند رسمي تنظيم شود.
ثبت شركت‌نامه در شركتهاي تضامني در اداره ثبت شركتها به عمل مي‌آيد. مفاد شركت‌نامه در دفتر ثبت شركتها ثبت مي‌شود و بعدا براي اطلاع عموم آگهي مي‌شود.
البته مانعي ندارد كه شركاء شركت تضامني قبلا شركت‌نامه در نزد يكي از دفاتر رسمي به ثبت برساند ولي در اين صورت شركت مجبور خواهد شد دو حق‌الثبت پرداخت كند يكي حق‌الثبت دفترخانه رسمي و يكي حق‌الثبت شركت در اداره ثبت شركتها و چون دفاتر ثبت شركتها همان اعتبار دفاتر رسمي را دارند به اين جهت اشخاص شركت‌نامه را تنظيم مي‌كنند و بعدا فقط در اداره ثبت شركتها به ثبت مي‌رسانند.
در بعضي از كشورها تشريفات ثبت شركتهاي تضامني در دفترخانه رسمي انجام مي‌گيرد و بعدا شركا مدارك لازم را به اداره ثبت شركتها يا دفتر دادگاه تجارت تسليم مي‌كنند كه مراتب را به اطلاع عموم برساند.
به موجب ماده يك آئين نامه قانون تجارت مصوب وزارت عدليه در سال 1311 در هر محلي كه اداره ثبت اسناد يا دفتر اسناد رسمي موجود است، شركتهاي تجارتي كه در آن محل تشكيل مي‌شوند بايد به موجب شركت‌نامه رسمي تشكيل شوند و به موجب ماده 2 آئين‌نامه مزبور شركتهاي تجارتي بايد در تهران در اداره ثبت شركتها و در خارج تهران در اداره ثبت اسناد مركز اصلي شركت به ثبت برسند، ولي تبصره ماده مزبور مقرر مي‌دارد كه در نقاطي كه اداره يا دايره يا شعبه ثبت اسناد نباشد، ثبت در دفتر اسناد رسمي و اگر دفتر اسناد رسمي نيز نباشد ثبت در دفتر محكمه ابتدايي يا صلحيه با رعايت ترتيب كافي خواهد بود.
شركت‌نامه قرارداد تشكيل شركت است و تفاوت آن با اساس‌نامه اين است كه شركت‌نامه عقد شركت بوده, قصد و رضايت شركا را براي تشكيل شركت طبق اصول و شرايطي كه در آن پيش‌بيني مي‌شود، اعلام مي‌دارد.
ولي اساس‌نامه دستور العمل و سازمان شركت است در طول مدت فعاليت شركت, آئين‌نامه قانون تجارت مربوط به اسنادي كه بايد براي ثبت شركت تسليم اداره ثبت شركتها شود، تنظيم شركت‌نامه را براي كليه شركتها اجباري مي‌داند و تنظيم اساس‌نامه را فقط براي شركتهاي سهامي و شركتهاي مختلط سهامي اجباري دانسته است.
زيرا در شركتهاي سهامي و شركتهاي مختلط سهامي كه عده شركا زياد است و عملا نمي‌توانند بر امور شركت نظارت كنند، لازم است كه اصول و قواعد مربوط به اداره و فعاليت شركت به صورت واضح و روشني قبلا معلوم شود, در صورتي كه در ساير شركتها چون عده شركا كمتر است و هر كدام از آنها مي‌توانند بر امور شركت نظارت كنند قانون‌گذار قيود كمتري در نظر گرفته است.
عملا كليه شركتها براي تنظيم امور خود حتي در مواردي كه قانون تنظيم اساس‌نامه را اجباري نكرده است, براي شركت علاوه بر شركت‌نامه اساس‌نامه هم تعيين مي‌كنند. ولي در بعضي از موارد شركا در شركت تضامني فقط به تضمين شركت‌نامه اكتفا مي‌كنند، منتهي‌آن را قدري مفصل‌تر مي‌نويسند تا نكات لازم براي اداره امور شركت و شرايط فعاليت آن درج شود.
قانون تجارت راجع به طرز تنظيم شركت‌نامه ساكت است ولي اداره ثبت شركتها نمونه‌هاي شركت‌نامه را به طور چاپي تنظيم كرده است كه موسسان شركتها موظفند نكاتي را كه در آن قيد شده است تعيين كنند.
بنا به مراتب بالا حداقل مسائلي كه در شركت‌نامه بايد قيد شود به موجب نمونه‌هاي چاپي اداره ثبت شركتها، عبارتند از: نام شركت, نوع شركت, موضوع شركت, مراكز اصلي شركت و نشاني كامل آن, اسامي شركا يا موسسان, شناسنامه و محل اقامت آنها, مبدا تشكيل شركت و مدت آن, سرمايه شركت اعم از نقدي و جنسي, ميزان سهم‌الشركه شركا, مديران شركت و اختيارات آنها و اشخاصي كه حق امضا دارند, موقع رسيدگي به حساب و ترتيب تقسيم سود شركت, فسخ شركت, محل شعب شركت, بازرسان شركت, ساير شرايط.
کارستان
قوانین و مقررات عمومی کاری | مراحل اجرایی امور اداری | دانستنی‌های مهم حقوقی
