مديريت كسب و كار فرآيند نظارت بر اجراي طرح، هدايت اعضاي تيم و درنهايت تعيين راهبردهاي ويژه در مواقع بحراني است. بررسي ســودآور بودن طرح کسب وکار و قدرت رقابت پذيري آن در بازارهاي داخلي و خارجي از جمله مواردي است كه بايد در همان ابتدا مورد ارزيــــابي قرار بگيرد. ايجاد رابطهاي دو طرفه ميان مخاطبان و توليدكنندگان نيز جزو وظايف مدير محسوب ميشود. براي آشنايي بيشتر با نحوه فعاليتها و مسئوليتهاي مديران در تجارت با ما در اين مقاله همراه شويد.
حوزه اختيارات و جايگاه مديريت
توانايي حل مشكلات و اتخاذ تصميمات مقتضي در مواجهه با بحران‌هاي مالي، پيش‌بيني وضعيت بازارهاي کسب‌وکار، همچنين آگاهي از جريان توليد، وضعيت مالي، ميزان سرمايه‌گذاري، انتخاب منابع انساني شايسته و متناسب با اولويت‌هاي شركت، مديريت اطلاعات، تحقيق و بررسي درباره نحوه توليد و ارتقاي سطح كيفي آنها جزو مسئوليتهاي مدير محسوب ميشود.
محدوده مديريت در كسب‌وكار
كنترل بخش توليد، زمان توزيع محصولات، بازاريابي و تبليغات از جمله مسئوليت‌هايي است كه مدير در برنامه روزانه‌اش بازبيني مي‌كند. همچنين تحقيق و بررسي درباره بازارهاي داخلي و خارجي و تعيين قيمت براي مقابله با رقيبان جزو برنامه‌ريزي‌هاي مديران است. در واقع مديريت تبليغات و ايجاد رابطهاي دوطرفه با مشتريان و مخاطبان به اعتماد‌سازي و جلب رضايت آنان وابسته است.
بررسي و افزايش توليد محصولات براي توزيع در بازارهاي بين‌المللي و ارزيابي كيفيت آنها براي رقابت در بازارهاي داخلي و بين‌المللي نيز به عهده مدير است.
در واقع مديريت هنر نظارت و رهبري يك تيم منسجم است كه همه اعضا براي دستيابي به هدفي مشخص و از پيش تعيين‌شده با يكديگر همكاري مي‌كنند. نتيجه اين تلاش محصولي است كه با مديريت بخش بازرگاني و تبليغات؛ با توزيع مناسب و شناخت راهبردهاي رقيبان؛ به بهترين شكل توليد ميشود.
مديريت اطلاعات
مديريت اخبار، آگاهي از آخرين اطلاعات عرضه و تقاضا در بازارهاي بين‌المللي و پيش‌بيني نوسان‌هاي تجاري بخشی دیگر از فعاليت‌هاي مديران است كه به طور روزمره اجرا ميشود. بررسي نقاط ضعف و قدرت در توليد و توزيع محصولات، همچنين اجراي استراتژي‌هاي طراحي شده در مواقع بحراني، مي‌تواند مسير تجارت را همواره پويا و رقابتــي نگه دارد.
اجراي طرح
مديريت با آغاز و اجرايي‌كردن طرح تجاري شكل مي‌گيرد. بايد ابتدا ببينيد كه چه منابعـــي را دراختيار داريد. اهداف و برنامه‌هاي‌تان را در دوره‌هاي كوتاه و بلندمدت به پيش ببريد. طرح تجاري را بازبيني كنيد. از تجربه‌هاي افراد كارشناس و متبحر استفاده كنيد و در نهايت موانع و مشكلات را منطقي و با برنامه پشت سر بگذاريد.
پس از اينكه از صحت طرح كسب‌وكار مطمئن شديد بايد در گام بعدي آن را سازماندهي كنيد. سازماندهي به معناي تنظيم و پيگيري امور مختلف در جهت رسيدن به هدف اصلي و پيش بردن طرح تجاري است. اين بخش از آماده كردن شرايط لازم براي اجرايي‌كردن فاز اول و برنامه كوتاه مــدت آغاز ميشود. آموزش كارمندان، تخصيص منابع و بودجه لازم از اولويت‌هاي اين قسمت هستند.
در واقع برنامه‌ريزي، سازماندهي، هدايت، نظارت و در نهايت خلاقيت از جمله مراحلي هستند كه مدير بايد در اجراي طرح‌هاي خود به آنها توجه كند و مرحله به مرحله به هدف اصلي و ثبات مالي دست يابد.
ساختار سازمانی
ساختار سازماني بر اساس طرح كسب‌وكار اجرايي ميشود. در واقع نخستين اركان تشكيل دهنده براي تحقق اهداف سازماني در همين مرحله طراحي، برنامه‌ريزي، اجرا و كنترل مي‌شوند. طرح پرسش‌هاي زير بخشي از ويژگي‌هاي اين مرحله را نشان مي‌دهد:
• براي هر یک از مراحل اجراي طرح تجاري چه زماني را درنظر گرفته‌ايد و براي هر بخش از چه متخصصيني استفاده خواهيد كرد؟
• واحدهای مختلف طرح را تشريح كنيـــد؟ هر یک از این واحدها چه وظایفی دارند؟
• ساختار حقوقی ثبت شده شرکـــت (مسئولیت محدود، یا سهامی خاص) چیست؟
• سهام دارن شرکت چه اشخاص حقیقی یا حقوقی‌اي هستند و سهم هر یک چقدر است؟
• اعضای اصلی تیم مدیریت و هیئت مدیــره چه کسانی هستند؟
• اعضا دارای چه تخصص‌ها و ویژگی‌هایی هستند وچــــگونه موفقیــــت شــرکت را افزایش می‌دهند؟
• مشاوران تخصصی اصلی که به همکاری با شرکت می‌پردازند چه کسانی هستند و چه تخصصی دارند؟
• برای هر یک از واحـــدها به چه افــــــرادی با چه تخصص‌هایی و به چه تعداد نیاز دارید؟
• پیش‌بینی نیروی انسانی شرکت در سه سال آینده چقدر است؟
• میزان وابستگی به نیروی انسانی متخصص و کمیاب چقدر است؟
• شرکت تا چه حد می‌تواند این نیروهـــــــا را تأمین کند و چگونه این کار را انجام می‌دهد؟
• سیاست سازمان در زمینه پرداخت دستمزد کارکنان چیست؟ چه نوع پاداش‌های مادی (مشارکت در سود، دریافت سهام) و غیرمادی (مسافـــرت، دوره‌هـای آمــوزشــــی، ورزش) در نظــر گرفته شده است؟
كنترل طرح
نظارت و كنترل مرحله به مرحله زمان اجراي هر يك از بخش‌هاي طرح و اصلاح الگوهــــــا از جمله وظايف مدير در اين قسمت محسوب ميشود. بايد مطمئن شويد كه همه مراحل طبق اصول و چارچوب‌هاي پيش بيني شده به پيــش رود. همانند رهبر يك اركست كه تيم را از مرحله انتخاب، دادن اطلاعات، تمرين، بازخواني و اجراي عمومي هدايت و كنترل مي‌كند، شما نيز در جايگاه مديري مدبر، بايد همواره در كنار تيم تجاري خودتان باشيد. نقاط ضعف و قدرت اعضا را بشناسيد در برخي مواقع اجرا را متوقف كنيد و به اصلاح بپردازيد و در نهايت در مسير موفقيت گام برداريد .
اجراي طرح شايسته سالاري و تفويض اختيارات به كارمندان
در سازمان‌هاي متمركز، مديران ارشد و آنــــــان كه در رأس سازمان هستند حق تصميم‌گيري دارند. در سازمان‌هاي غيرمتمركز همين تصميمات در سطوح پايين‌تر گرفته ميشود. مسئله فقدان تمركز به صورت يكي از معماهاي لاينحل درآمده، زيرا در سازمان‌هــايي كه ديوانسالاري، به صورت صددرصد رعـــايت ميشود همه تصميمات به وسيلــه مديريت عالي سازمــــــان اتخاذ خواهد شد. ولي با بزرگتر‌شدن سازمان و بالارفتن تعـــداد كاركنان، واحدها و دواير، نمي‌توان همه تصميمات را به مقام عالي سازمان ارجاع كرد يا اينكه ميزان بار تصميم‌گيري به حــــدي مي‌رسد كه يك مقام ارشد نمي‌تواند آن را تحمل كند. بنابراين نتيجه تحقيقاتي كه روي سازمان‌هاي بزرگ انجـــام شــــده است نشان مي‌دهد كه پديـده عدم تمركز در آنها بيشتر رعايت ميشود.
هرچه مديران به زيردستان اعتماد بيشتري داشته باشند
و آنان را افـــــرادي شايسته بدانند تفويض اختيارات نيز بيشتر خواهد شد. اگـر در سيستـــــم بازخورد مناسبي براي ارزيابي نتايج تصميمات وجـود داشته باشد، عدم تمركز نيز بيشتر ميشود. به بيان ديگر هرچه تصميمات اتخاذ شده به وسيله يك واحد، بر عمليات واحدهاي ديگر تاثيرگذارتر باشد، ميزان مشاركت ساير واحدها درتصميم‌گيري بيشتر ميشود و زمينه را براي عدم تمركز سازماني فراهم مي‌آورد.
طرح ايجاد انگيزه و افزايش روابط با كارمندان
يكي از روش‌هاي افزايش بهره‌وري و ارتقاي كيفي محصولات، ايجاد انگيزه و تشـــويق است.
به كارمنداني كه وظايف‌شان را به خوبي انجام مي‌دهند، تسهيلات خاصي ارائه دهيد. شخصــــيت و مهارت هر يك از كارمندان را ارزيـابي كنيد و با تفويض اختيارات آنان را در اجراي مسئوليتهاي بزرگ بیازمایید.
هر ماه براساس معيارهاي خودتان و نحوه اجراي امور توسط كارمندان‌تان، براساس توانايي‌هاي آنان فردي را انتخاب كنيد و در ميان ساير اعضا تشويقش كنيد.
اين كار نه‌تنها روحيه و اعتمـــاد به نفس كارمــندان را افزايش مي‌دهد، بلكه با ايجاد فضايي رقابتي و سالم بستر مناسبي براي پيشرفت و ارتقاي آنان فراهم مي‌آورد.
كلام آخر
مديريت تلفيق هنر و دانش است. در واقع به‌کارگیری استعدادها و توانايي‌هاي كارمندان در جايگاه مناسب عنوان می‌شود كه تنها توسط ارزيابي‌هاي مدير اجرايي خواهد شد. دانش ارزشيابي كارمندان و استفاده از طرح‌هاي برنامه‌ريزي شده مي‌تواند منجر به دستيابي اهداف شود.
مديريت و ايجاد رابطهاي منظم و پايدار ميان توليد محصولات، اعضا و ارتباطات خارج از سازمان به هيچ وجه كار آساني نيست. هنر مديريت تا حدود زيادي به دانش و مهارت؛ و در گام بعدي به اصول روانشناختي و تجربه نياز دارد. پيش زمينه مديريت، فعاليت حرفه‌اي در دوران كارمندي است.
به ياد داشته باشيد، هيچ كارمندي پس از گذراندن دوره‌هاي آزمون و خطا و كسب تجربــه به جايگاه مديريت ارتقا نمي‌يابد و هيچ تجربه‌اي پس از تمرين و تكرار حاصل نمي‌شود.
بازار کار
منابع و اسناد کسب و کار | آموزش‌های مهارتی و فنی مشاغل | خواندنی‌های مکمل کسب و کار | مهارت‌های ضروری مدیران
