بسیاری از افراد گاهی اوقات نمی دانند با سوال هایشان باعث رنجش دیگران می شوند و آنها معتقدند از سر دوستی با دیگران از آنها پرس و جو می کنند و حتی برخی دیگر معتقدند که آنها صرفا کنجکاو هستند نه فضول، اما کنجکاو کیست؟

به گزارش جام جم، کنجکاو، فردی است که آگاهانه تلاش می کند تا به ماهیت رفتارها و موقعیت ها در فضاهای مختلف زندگی پی ببرد. درحقیقت، کنجکاوی نیرویی قدرتمند و محرکی لازم برای انجام تحقیقات علمی است و به انسان کمک می کند هر روز کشف تازه ای کند. کنجکاوی، ویژگی ضروری هر محققی برای موفقیت است. به طور کلی هرکس که می خواهد درحرفه خود موفق باشد باید تاحدی در کار خود کنجکاوی به خرج دهد و به این ترتیب با شناخت کامل حرفه خود بتواند روش های خوبی برای رسیدن به هدف به کار ببندد. کنجکاوی انسان سیری ناپذیر و پایانی برآن نیست. کنجکاوی در سنین خردسالی در بالاترین حد خود قرار دارد و فرد کنجکاو این ویژگی را همیشه حفظ می کند. به کنجکاوی که مفید است و موجب پیشرفت بشر می شود، کنجکاوی مثبت می گویند و فرد با داشتن این نوع کنجکاوی دست به خلاقیت و نوآوری می زند و در نهایت به بهبود کیفیت زندگی افراد جامعه خود کمک فراوانی می کند، اما کنجکاوی نوع منفی نیز وجود دارد. در این نوع کنجکاوی، فرد با کسب اطلاع از زندگی دیگری قصد صدمه رساندن به او را دارد و به نوعی در امور زندگی او دخالت و فضولی می کند.

کنجکاوی و فضولی در رابطه

گاهی اوقات، فردی ممکن است به شخصی علاقه مند شده و قصد دوست شدن با او را داشته باشد؛ بنابراین او تلاش می کند تا فرد مورد نظر را کاملا بشناسد و برای این منظور ابتدا سعی می کند اعتماد او را بدست آورد. به عبارت دیگر تصمیم می گیرد تا اندازه ای به او نزدیک شود و با شناخت کامل وی تصمیم به دوستی با او بگیرد. او در این مواقع هرگز سوال هایی که باعث رنجش طرف مقابل شود، نمی پرسد و به امور داخلی او کاری ندارد و برای حریم خصوصی اش ارزش قائل است. حتی ممکن است آنقدر صبر کند تا طرف مقابل اولین قدم را برای نزدیک شدن بردارد و به این ترتیب با شناخت یکدیگر و اعتمادکردن به هم بین شان دوستی شکل می گیرد، اما فرد فضول عاشق مداخله کردن در زندگی دیگران و سر از امور آنها درآوردن است و حد و مرزی نمی شناسد. او از این که مدام برای دیگران مزاحمت ایجاد کرده و سوال های بی مورد بپرسد لذت می برد. چنین فردی نمی تواند کاری به کار دیگران نداشته باشد و همیشه سوال هایی را که نباید، می پرسد و با این کار نشان می دهد برای دیگران احترام قائل نیست. فرد فضول هرگز علاقه ای به ایجاد رابطه ای نزدیک و صمیمی با کسی که در موردش فضولی می کند، ندارد بلکه فقط می خواهد از او اطلاعاتی کسب کرده و به دیگران منتقل کند. در حقیقت این افراد اهل خبرچینی و شایعه پراکنی هستند و دائم از این و آن می پرسند: «مشغول چه کاری هستی؟ چرا اینقدر ساکتی؟ کفشت را از کجا خریدی؟ و...» وقتی هم دیگران با هرلحنی به آنها گوشزد می کنند که این مسائل ربطی به آنها ندارد، ممکن است، اندکی ناراحت شوند، اما دست از رفتار غلط شان برنمی دارند. سرک کشیدن در زندگی دیگران، نوعی خودآزاری و دگرآزاری است.

چرا فضولی؟

دلایل متفاوتی پشت فضولی کردن وجود دارد. برخی افراد که از وضع و شرایط زندگی خود راضی نیستند، به کسانی که فکر می کنند زندگی بسیار خوبی دارند، حسادت کرده و سعی در نابودی شان دارند و شروع به مداخله در امور آنها و سپس شایعه پراکنی می کنند و با این کار اندکی احساس بد خود را تسلی می دهند، اما برخی این کار را بسیار هیجان انگیز می دانند. آنها به جای این که سر خود را با کارهای سودمند سرگرم کنند و رفتاری سازنده از خود نشان دهند، مدام به زندگی این و آن سرک می کشند و اطلاعات کسب می کنند و از این کار خود هم بشدت لذت می برند.

من کنجکاو هستم یا فضول؟

گاهی اوقات کنجکاوی آدم ها چنان زیاد می شود که نمی توانند تشخیص دهند قدم به وادی فضولی گذاشته اند، بنابراین هر بار که خواستید مطمئن شوید فضولی می کنید یا خیر، چند سوال از خودتان بپرسید:

ـ آیا این شخص را آنقدر می شناسم که چنین سوال هایی از او بپرسم؟

ـ آیا حق دارم کارهای این فرد را زیرنظر بگیرم یا حتی او را به خاطر کارهایی که انجام می دهد، سرزنش کنم؟

ـ آیا می توانم از او علت کارش را بپرسم و اصلا چنین اجازه ای دارم؟

ـ علت این سوال من از او چیست؟ آیا صرفا می خواهم دیدم نسبت به او باز شود یا قصد دیگری دارم؟

ـ از سر حسادت او را سوال پیچ کرده ام؟

ـ حوصله ام سر رفته و دنبال هیجان و شایع پراکنی هستم؟

ـ می خواهم از اطلاعات بدست آمده به نفع خود استفاده کنم؟

ـ اگر کسی چنین سوالی از من بپرسد، خوشم می آید؟

ـ با افراد فضول باید چه کرد؟

وقتی با فردی برمی خورید که فضول است، به جای این که اجازه دهید با رفتارش بقیه روزتان را خراب کند با چند روش کاملا موثر می توانید از شرشان خلاص شوید:

1- بسرعت موضوع مورد بحث را عوض کنید.

وقتی با رگبار سوال های او مواجه شدید با زبردستی از پاسخ دادن طفره روید و فورا موضوع را عوض کنید. مثلا می توانید به جای پاسخ دادن به سوال های بی موردش به رنگ لباس یا مدل کیفش اشاره کنید و بگویید: «چه لباس یا کیف قشنگی، یا من از این رنگ خیلی خوشم می آید.» یا در مورد مسائل و اخبار روز صحبت کنید.

2- تماس چشمی نداشته باشید.

اگر احساس کردید کسی با فضولی هایش دارد، اعصاب تان را به هم می ریزد، نگاه تان را از او برگردانید و وانمود کنید مثلا درون کیف تان دنبال چیزی هستید یا مجله یا روزنامه ای را برداشته و مشغول خواندن شوید یا می توانید تلفن همراه تان را درآورده و وانمود کنید باید پیامکی را بخوانید یا ارسال کنید.

3- پاسخ های مبهم بدهید.

مجبور نیستید بابت هر پرسش، پاسخی واضح و روشن بدهید. مثلا اگر از شما پرسیدند: «چقدر حقوق می گیرید؟» می توانید بگویید: «مثل هرکس دیگر با شرایطی مشابه من...» یا «آنقدر هست که اموراتم بگذرد.» البته افرادی که در فضولی شان گستاخ هستند با شنیدن چنین پاسخی عقب نشینی نمی کنند و به شنیدن پاسخ واضح اصرار می کنند، اما در مواقع دیگر این روش جواب می دهد.

4- نفس عمیقی بکشید و سکوت کنید.

هیچ کس نمی تواند شما را مجبور به پاسخ دادن کند. بگذارید همین طور سوال بپرسند، وقتی شما به هیچ یک از سوال هایشان پاسخ ندهید بالاخره می فهمند که دیگر فایده ای ندارد و دست از سرتان برمی دارند.

5- حد و حدودشان را مشخص کنید.

اگر فردی به قصد فضولی وارد خانه تان می شود، به او اجازه ندهید به تمام قسمت های خانه سرک بکشد و او را فقط در اتاق مهمانی نگه دارید و تا آنجا که می توانید اجازه ندهید او وسایل جدید خانه تان را ببیند.

6- ارتباط اجتماعی تان با او را کم کنید.

تا آنجا که می توانید از او دوری کنید. به خانه او رفت و آمد نکرده و هرگز در مهمانی هایتان او را دعوت نکنید. با این کار شاید او بفهمد اگر می خواهد با شما ارتباط داشته باشد باید دست از فضولی بردارد.

7- وقتی در مورد دیگران خبرچینی می کنند، علاقه ای نشان ندهید.

کسی که در مورد دیگران پیش شما حرف می زند مطمئن باشید مسائل خصوصی شما را نیز به دیگران می گوید. بنابراین با شنیدن حرف هایش او را به این نوع رفتار تشویق نکنید.

8- روراست باشید.

خیلی راحت و بدون رودربایستی به او بگویید دوست ندارید در مسائل زندگی تان دخالت کند و سوال های شخصی بپرسد.