چندی پیش هيئت وزيران به منظور ترغيب كارفرمايان به استفاده از نيروي كار جديد و افزايش اشتغال در سطح بنگاههاي اقتصادي، آيين‌نامه اجرايي بند « و» ماده (80) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه را ابلاغ كرد كه بر اساس آن نحوه و ميزان اعمال تخفيف و تأمين بخشي از حق بيمه كارفرمايان تعيين شد.
اين آيين نامه به منظور ترغيب كارفرمايان به استفاده از نيروي كار جديد و افزايش اشتغال در سطح بنگاههاي اقتصادي، سال پايه اجراي اين آيين‌نامه مبناي تعيين ميزان تخفيف اعمالي براي ابتداي سال برخورداري كارفرمايان از تخفيف بيمه‌اي خواهد بود كه در سالهاي آينده مطابق جدول اعلامي كاهش مي‌يابد.
بر اساس اين آيين نامه، كارفرمايان كارگاههاي خصوصي و تعاوني كه پس از اعلام نياز به ادارات كار و امور اجتماعي، نيروي كار جديد را علاوه بر نيروي كار موجود به كارگرفته اند، بايد مراتب را به ادارات كار و امور اجتماعي اعلام كنند.
همچنين كارفرمايان كارگاه ها و موسسات مشمول اين آيين‌نامه پس از اعلام نياز و جذب نيروي كار جديد و حفظ اشتغال كارگاه، از تخفيف حق بيمه سهم كارفرمايي موضوع ماده (28) قانون تامين اجتماعي بابت نيروي كار جديد در طول برنامه پنجم توسعه برخوردار خواهند شد.
در اين آيين نامه ميزان تخفيف حق بيمه سهم كارفرما طي پنج سال به شرح زير اعلام شده است:
سال اول، ميزان تخفيف در حق بيمه سهم كارفرما 90 درصد، ميزان حق بيمه پرداختي توسط دولت 18 درصد و ميزان حق بميه پرداخت توسط كارفرما دو درصد است.
سال دوم، ميزان تخفيف در حق بميه سهم كارفرما 80 درصد، ميزان حق بيمه پرداختي توسط دولت 16 درصد و ميزان حق بيمه پرداخت توسط كارفرما چهاردرصد است.
سال سوم، ميزان تخفيف در حق بيمه سهم كارفرما 70 درصد، ميزان حق بيمه پرداختي توسط دولت 14 درصد و ميزان حق بميه پرداخت توسط كارفرما شش درصد است.
سال چهارم، ميزان تخفيف در حق بيمه سهم كارفرما 60 درصد، ميزان حق بيمه پرداختي توسط دولت 12 درصد و ميزان حق بميه پرداخت توسط كارفرما هشت درصد است.
سال پنجم، ميزان تخفيف در حق بيمه سهم كارفرما 50 درصد، ميزان حق بيمه پرداختي توسط دولت 10 درصد و ميزان حق بميه پرداخت توسط كارفرما 10 درصد است.
بر اساس اين آيين نامه، مبناي تعيين تعداد نيروي كار موجود در كارگاههاي خصوصي و تعاوني، در كارگاههاي داير داراي فهرست بيمه و بازرسي، بيشترين تعداد بيمه‌شدگان سال گذشته آنها طبق صورت مزد و حقوق ارسالي توسط كارفرما به صندوق (از زمان درخواست بهره‌مندي از مزاياي اين آئين‌نامه) و در كارگاههاي جديد التاسيس كه در طول برنامه پنجم توسعه داير مي‌شوند، تعداد كاركنان مندرج در فهرستهاي ارسالي كارفرما به صندوق در بازه زماني مشخص سه ‌ماهه و بازرسي انجام ‌شده توسط صندوق هر كدام كه بيشتر است تعيين شده است.
كارفرماياني كه به واسطه دريافت تسهيلات اشتغالزايي و موارد مشابه، متعهد به بكارگيري نيروي كار جديد شوند، مي‌توانند علاوه بر انجام تعهدات يادشده و در صورت بكارگـيري نيروي كار جديد با رعايت اين آيين‌نامه از تخفيفات بيمه‌اي برخوردار شوند.
همچنين در صورت هرگونه تغيير در نوع شخصيت كارفرما (حقيقي يا حقوقي)، نيروهاي قبلي نيز جزو نيروي كار موجود محسوب خواهند شد.
بر اين اساس ، نيروي كاري كه در طول برنامه چهارم توسعه به مدت پنج سال از معافيتهاي بيمه‌اي موضوع ماده (49) قانون برنامه سوم توسعه و ماده (103) قانون برنامه چهارم توسعه برخوردار شده‌اند از شمول اين آيين‌نامه خارج هستند.
همچنين نيروي كاري كه كمتر از پنج سال از تخفيفات يادشده بهره‌مند شده اند، در مجموع تا سقف پنج سال مشمول مفاد ماده (3) اين آئين‌نامه مي شوند.
بر اساس اين آيين نامه، در مواردي كه نيروي كار جديد به جاي نيروي كار موجود كه اخراج، مستعفي يا ترك كار كرده است در كارگاههاي خصوصي و تعاوني به كار گرفته شوند، كارفرما مشمول استفاده از تخفيفات بيمه‌اي مندرج در اين آيين‌نامه نخواهد بود.
اعتبار لازم براي اعمال تخفيف حق بيمه سهم كارفرمايي موضوع اين آئين‌نامه در قالب بودجه سنواتي با رعايت سقف اعتبارات مصوب قابل اعمال است.
براساس اي آيين نامه، صندوق تامين اجتماعي مكلف است به صورت ماهيانه گزارش عملكرد شعب خود در اجراي اين آيين‌نامه اعم از تعداد و ميزان معافيتهاي مربوط را به معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري جهت تامين اعتبار اعلام كند.
همچنين ادارات كل تامين اجتماعي مكلفند به صورت ماهيانه آمار تعداد كارفرمايان مشمول و غيرمشمول به همراه آمار جويندگان كار بكار گمارده شده و موضوع اين آئين‌نامه را به ادارات كار و امور اجتماعي استانها اعلام كنند.
بر اساس اين مصوبه، كارگروهي متشكل از نمايندگان وزارت كار و امور اجتماعي، معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رييس‌جمهور و صندوق تامين اجتماعي به منظور نظارت بر حسن اجرا، تجزيه و تحليل، يكسان سازي آمار و اطلاعات و تهيه گزارش از ميزان اثربخشي اجراي اين آيين‌نامه تشكيل مي‌شود.
بر اين اساس، اگر به هر طريقي براي شعب تامين اجتماعي محرز شود كه نيروي كار جديد معرفي‌شده خارج از طريق ادارات كار و امور اجتماعي و يا مراكز كاريابي، در واحد موردنظر فعاليت داشته يا در زمان استفاده از مزاياي اين آيين‌نامه اشتغال به كار نداشته است، كارگاه براي هميشه از تسهيلات اين آيين‌نامه محروم مي شود.
بنابراين وزارت كار و امور اجتماعي، سازمان تامين اجتماعي و وزارت امور اقتصادي و دارايي مجاز خواهند بود كارفرماي مربوط را تحت پيگرد قانوني قرار دهند و ضرر و زيان واردشده را از وي مطالبه و وصول كنند.
گفتني است، بر اساس بند "و" ماده 80 قانون برنامه پنجم توسعه، به دولت اجازه داده مي‌شود در راستاي ايجاد اشتغال پايدار، توسعه كارآفريني، كاهش عدم تعادل منطقه‌اي و توسعه مشاغل نو نسبت به اعمال تخفيف پلكاني و يا تامين بخشي از حق بيمه سهم كارفرمايان كارگاههايي كه با تاييد و يا معرفي واحدهاي وزارت كار و امور اجتماعي در جهت به كارگيري نيروي كار جديد مبادرت مي كنند به شرط اينكه واحد تازه تاسيس بوده و يا در سال قبل از آن، كاهش نيروي كار نداشته باشد، اقدام كنند.