در مورد مفهوم بازایابی مستقیم ابهامات بسیاری وجود دارد حتی در میان متخصصان. در واقع لستر ووندرمن، یعنی کسی که این مفهوم را برای اولین بار مطرح کرد نیز بر این باور است شاید باید تغییراتی در آن داده شود.

انجمن بازاریابی مستقیم (DMA) اینگونه بازاریابی مستقیم را تعریف نموده است: "هر گونه ارتباط مستقیم با یک مشتری یا کسب و کار که برای گرفتن پاسخی به شکل سفارش (سفارش مستقیم)، درخواست اطلاعات بیشتر (تولید مخاطب یا Lead)، و/یا مراجعه به فروشگاه یا دیگر اماکن فروش محصول یا خدمتی خاص (تولید ترافیک) انجام شود."

تعریف دیگری که از این مفهوم توسط مجله بازاریابی مستقیم ارائه شده است می‌گوید: "بازاریابی مستقیم سیستم قابل اندازه گیری بازاریابی است که از یک یا چند رسانه استفاده می‌کند تا معامله یا پاسخی قابل اندازه‌گیری را در هر مکانی به وجود آورد. و نتیجه این فعالیت در پایگاه داده ذخیره خواهد شد." البته از این تعریف اصطلاحی مترادف به وجود آمده است: بازاریابیِ پایگاه داده یا Database Marketing.

بازاریابان فعال در زمینه بازرایابیِ پایگاه داده مجموعه‌ای از داده را در مورد مشتریان فعلی و احتمالی (و دیگر ذینفعان) ساخته و حفظ می‌کنند و با استفاده از رسانه‌های متفاوت (از تماس شخصی تا ارسال نامه یا رسانه‌های عمومی) با آنان ارتباط برقرار می‌کنند. بازاریابی پایگاه دانش شیوه‌ای به سرعت در حال رشد است زیرا که روشی مقرون به صرفه برای افزایش فروش است. یک پایگاه دانش خوب به بازاریابان کمک می‌کند که مشتریان را هدف‌گذاری، بخش‌بندی و امتیازدهی کنند.

این امر به آنان کمک می‌کند بفهمند مشتریان کنونی و احتمالیشان چه کسانی هستند، کی و کجا خرید می‌کنند و چطور باید با آنان تماس حاصل کنند و البته به کمک این اطلاعات احتمال ایجاد رابطه با آنان بیشتر می‌شود. به همین علت است که امروزه بازاریابی پایگاه داده به یکی از اجزای برنامه‌های ارتباطات یکپارچه بازاریابی یا IMC بدل شده است.

آنچه از این تعاریف استنباط می‌شود آن است که ابتدا و پیش از هر چیز بازاریابی مستقیم "یک سیستم بازاریابی" و "تعاملی" است. یعنی خریداران و فروشندگان مستقیماً‌ تبادل اطلاعات می‌کنند. در واقع یکی از متخصصان، جوآن ثروکمورتون، مشاور و نویسنده سرشناس در زمینه بازاریابی مستقیم می‌گوید اصطلاح بازاریابی مستقیم باید با "بازاریابی تعاملی" جایگزین شود.
بخش دوم حائز اهمیت در این تعاریف مفهوم "یک یا چند رسانه تبلیغاتی" است. البته این بخش به دلیل تشابه با پست مستقیم ممکن است ما را به اشتباه اندازد. ولی پست مستقیم تنها یکی از رسانه‌های متعددی است که در بازاریابی مستقیم به کار می‌رود.
بخش سوم حائز اهمیت "پاسخ قابل اندازه‌گیری" است. در واقع در بازاریابی مستقیم از پاسخ مستقیم (یا اقدام مستقیم) استفاده می‌شود. زیرا بازاریابی مستقیم همیشه با هدف تحریک یک اقدام یا پاسخ از طرف مشتری کنونی یا احتمالی انجام می‌شود. ممکن است این اقدام یا پاسخ به شکل درخواست برای اطلاعات، مراجعه به فروشگاه، یا خرید باشد. چون پاسخ‌ها قابل ردگیری و تحلیل است، بازاریابی مسقیم می‌تواند پاسخگو باشد و این دلیل اصلی رشد بسیار زیادیست که بازاریابی مستقیم طی سال‌های اخیر نموده است. مدیران از اینکه می‌توانند بفهمند در مقابل هزینه‌ای که انجام داده‌اند چه به دست آورده‌اند راضی هستند.
در آخر این پاسخ "در هر مکانی" می‌تواند اتفاق بیفتد. به معنای دیگر تنها محدود به ارسال سفارش یا خرید کاتالوگ نمی‌باشد. ممکن است از طریق تلفن، ارسال کوپنی که در یک نامه برای مشتری فرستاده شده بود ، اینترنت، در خرده فروشی یا هر مکان دیگری حتی در کیوسک‌ها باشد.

  کانون ایران نوین

  هاوژین قربانی

   | بازاریابی | مستقیم | چیست؟