بدون شک می توان گفت که حمل و نقل یکی از موثرترین عوامل در توسعه اقتصادی کشورهاست که با سایر فعالیت های اقتصادی و اجتماعی ارتباط تنگاتنگی دارد. در این میان حمل و نقل محصول، واسطه ای است که متمم و مکمل تمام کالاهاست و در اکثر فعالیت های اقتصادی صرف نظر از زمان و مکان تقاضا وجود دارد.بیمه در کاهش ریسک و ایجاد اطمینان در حمل و نقل به عنوان اصل اول حمل و نقل کالا نقش اساسی دارد. بیمه باربری به سبب قابل تحمل کردن ریسک های ناشی از حمل محمولات برای طرفین یک معامله تجاری، یکی از حلقه های مهم در زنجیره مدیریت بازرگانی خارجی و داخلی به شمار می آید.

در برخی از کشورها در بیمه نامه های باربری صادر شده تنها به نوع وسیله حمل و نقل اشاره می شود و بر اساس روش حمل و نقل، بیمه نامه ای متفاوت صادر نمی شود؛ اما در کشورهای مانند هندوستان برای هر نوع وسیله، بیمه نامه ای جداگانه صادر می شود. از طرف دیگر، با وجود اینکه بیشترین مصارف بیمه های باربری در باربری داخلی است، بیمه نامه های داخلی پوشش متنوعی در این بخش ارائه نمی دهند و حتی برای متقاضیان مصارف داخلی غیرتجاری حمل و نقل، محصولی ندارند.

یکی از انواع بیمه نامه های باربری که در سایر کشورها از جمله استرالیا وجود دارد و مورد استفاده اشخاص و یا شرکت ها قرار می گیرد، بیمه "حمل اثاثیه" است که اسباب و اثاثیه منازل و اداراتی که قصد جا به جایی دارند را بیمه می کنند. این نوع از بیمه نامه در کشور استرالیا سابقه چند ساله دارد و شرکت های بیشماری آن را ارائه می دهند.

بیمه حمل اثاثیه

این بیمه نامه همانطور که گفته شد حمل کالاها را در جریان اسباب کشی منازل با پوشش های مختلف بیمه می کند. شروع این بیمه نامه با پرداخت حق بیمه پیش از آغاز اسباب کشی است و تا تحویل آخرین محموله توسط افراد متخصص در مقصد ادامه دارد. اگر این اسباب کشی توسط خود بیمه گذار انجام شود، از زمان بارگیری کامل کالا روی وسیله حمل تا زمان تخلیه کالا در مقصد پوشش دارد.

کالاهای منزل و آثار شخصی به جز مواردی خاص در این بیمه نامه تحت پوشش هستند؛ وسایل نقلیه موتوری پلاک شده و حیوانات خانگی در صورتی تحت پوشش قرار می گیرند که در بیمه نامه مورد بیمه اضافی درج شده باشد. جت اسکی، پول نقد، جواهرات، سنگ های قیمتی، کلکسیون ها یا اسناد با ارزش نیز از دیگر مواردی هستند که تحت پوشش قرار نمی گیرند.

در مورد محاسبه نرخ حق بیمه نیز باید گفت که عوامل زیادی این نرخ را تحت تاثیر قرار می دهند مانند مبلغ سرمایه شده، فاصله مکانی که کالای بیمه شده طی می کند، هزینه و مدت انبار کردن کالا و مالیات و عوارض دولتی.

در استرالیا این نوع از بیمه به صورت های متعدد ارائه می شود اما دو نوع "طلایی" و "نقره ای" بسیار متداول هستند؛ در پوشش طلایی، کالاهایی که توسط افراد متخصص جا به جا می شوند در برابر آسیب وارده به اثاثیه و غفلت کارکنان، بیمه می شوند. در این نوع که "تمام خطر" نام دارد، علاوه بر موارد لحاظ شده در پوشش نقره ای، شرایطی مانند به تعویق افتادن بازکردن بسته بندی تا حداکثر 30 روز پس از تحویل در مقصد و اسکان موقت تا حداکثر 30 روز در نظر گرفته می شود.

در پوشش نقره ای نیز خسارت ها و آسیب هایی که در اثر خطرات زیر باشند، تحت پوشش بیمه هستند؛ آتش، انفجار، صاعقه و سیل، تصادف وسیله حامل کالا با جسم خارجی، واژگونی یا از تعادل خارج شدن تریلر متصل به کامیون و زمین گیر شدن، غرق شدن و در نهایت تخلیه کالا در بندر اضطراری.

یکی دیگر از انواع پوشش که در استرالیا انجام می شود، پوشش اختیاری است؛ در این نوع، هر دو پوشش طلایی و نقره ای را می توان با پرداخت حق بیمه اضافی، خریداری کرد. بیمه گذاران با خرید این نوع پوشش به تعویق افتاد بازکردن بسته بندی ها و پوشش اسکان موقت را از 30 روز در پوشش طلایی، به 60 روز گسترش می دهند. همچنین موارد دیگری نیز لحاظ می شود. از این موارد می توان به از کارافتادن و خرابی مکانیکی یا الکتریکی، خسارت به نرم افزارها، پوشش برای حیوانات خانگی، سرقت و آسیب به کانتینر کشتی حمل کالا اشار کرد.

چگونگی پرداخت خسارت

زمانی که بیمه گذار ادعای خسارت می کند، بیمه گر میزان درخواست او را با اعمال مازاد می کاهد و بنا به انتخاب بیمه گذار خسارت وارده جبران می شود. بیمه گذار می تواند از میان تعمیر کالاهای آسیب دیده، جایگزینی کالا با کالای جدید، پرداخت هزینه تعمیر و جایگزینی، یکی را انتخاب کند.

البته باید گفت که در ابتدا، بیمه گذار باید تمامی اقدامات لازم جهت جلوگیری از گسترش خسارت با آسیب را به کار گیرد و متخصص جا به جایی را از وجود کالاهای آسیب دیده و یا از بین رفته مطلع کند. همچنین بیمه گذار باید در زودترین زمان ممکن به شرکت بیمه وقوع حادثه را گزارش دهد.

از سوی دیگر، پس از آنکه شرکت بیمه خسارت را پرداخت کرد، حق بازیافت مبلغ پرداخت شده از مسئول بروز خسارت برای بیمه گر محفوظ است. بیمه گذار باید شرکت را در بازیابی حق خود یاری دهد و موافقت خود را اعلام کند.