تحقیقات بازاریابی
بسیاری از کارآفرینان در خلق و ایجاد یک محصول جدید و منحصربفرد مهارت دارند اما تعداد زیادی از کارآفرینان مشتاق از تعیین یا ایجاد بازاری که محصول یا سرویس آنها را تقاضا کند غفلت می ورزند. اغلب شنیده می شود که کارآفرینان با جملاتی مانند: «چون من محصول را دوست دارم افراد دیگری هم پیدا می شوند که آنرا دوست داشته باشند». «اگر دیگران می توانند با فروش این محصول درآمد داشته باشند پس من هم می توانم» «چون هیچ فروشگاهی در شهر من این محصول را نمی فروشد پس حتماً نیاز به آن وجود دارد» وجود نیاز برای محصول خود را توجیه می کنند. و این مرحله را نادیده می انگارند. اگر تحلیل بازار به صورت کاملتری انجام شود و کارآفرین از نتایج آن استفاده نماید، نرخ شکست کسب و کارهای جدید به طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت. ضرورت تحقیق بازار به خصوص برای کارآفرینانی که قصد ارایه یک محصول جدید را دارند، بیشتر است»
تحقیق بازار چیست؟
اساساً تحقیق بازار مشاهده عملکرد مشتریان به منظور درک این که چیزی توجه آنها را جلب می کند و نهایتاً نتیجه گیری کردن از این مشاهدات است. Ameriean Marketing Association با بیانی رسمی تر تحقیق بازار را اینگونه تعریف می کند: “تحقیق بازار، جمع آوری، ثبت وتحلیل سیستماتیک و هدفمند داده ها درباره مشکلات مرتبط با بازاریابی کالاها و خدمات است.”
چرا تحقیق بازار انجام می گیرد؟
اطلاعاتی که از تحقیق بازار بدست میآیند از آندستهای نیستند که تنها فایده آنها دانستنشان است و اصطلاحاً اطلاعات عمومی بشمار رود بلکه تحقیق بازار باید بتواند راهنمای شما در تصمیمگیریهای استراتژیک کسب و کارتان باشد این تحقیق هنگامی باارزش است که بتواند منشاء درآمدی بیشتر از هزینهای که ایجاد کرده باشد فرض کنید که شما در یک بررسی به یکی از نیازهای پاسخگفتهنشده مشتریان پی ببرید بر این اساس شما میتوانید محصول یا خدمت جدیدی ارائه دهید یا در محصول فعلی تغییراتی متناسب با این نیاز ایجاد کنید.
تحقیق بازار ارتباط شما با مشتریان فعلی و بالقوهتان برقرار میسازد و به شما کمک میکند تا فرصتها را در بازار تشخیص دهید. بهعنوان مثال اگر شما بخواهید یک خردهفروشی در یک موقعیت خاص جغرافیایی برپا کنید و متوجه شدهاید که هیچ خردهفروشی مشابهی در حال حاضر وجود ندارد شما در واقع یک فرصت مناسب را یافتهاید. این فرصت موفقیت هنگامی ارزشمندتر خواهد بود که در آن منطقه تعداد زیادی از افراد مناسب بازار محصول شما سکونت داشته باشند.
تحقیق بازار ریسک فعالیتها را کاهش میدهد، برخی از تحقیقهای بازار بجای آنکه فرصتی را شناسایی کنند ممکن است شما را از انجام یک فعالیت از پیش برنامهریزیشده بازدارند. فرضاً اطلاعات بازاریابی ممکن است گویای این واقعیت باشند که بازار در یک ناحیه خاص از یک محصول یا خدمتی که شما قصد ارائه آن را دارید اشباع شده است و شما تصمیم بگیرید که محصول خود را تغییر دهید یا یک ناحیه دیگر را برای عرضه آن بیابید.
تحقیق بازار مشکلات بالقوه را کشف و شناسایی میکند، فرض کنید که قصد دارید در یک محل ساختمان احداث کنید ولی در تحقیقات بازار متوجه میشوید که در آن ناحیه تهیه تلفن برای واحدهای احداثی سخت است و مخابرات نیز در آینده نزدیک طرحی برای توسعه و تآمین تلفن ندارد در اینجا شما یک مشکل بالقوه را تشخیص دادهاید که عبارت از دشواری احتمالی یافتن مشتری برای واحدهای ساختهشده است.
تحقیق بازار محکی برای شما ایجاد میکند و به شما کمک میکند که پیشرفتهای خود را پیگیری کنید. مهم است که شما برای سنجش و مقایسههای آینده موقعیت خود در بازار را در زمانهای مختلف بدانید. تحقیق بازار مداوم(نظیر تحقیقهای سالیانه مستمر) به شما این اجازه را میدهد که چگونگی پیشرفت خود در طول زمان را مشاهده کنید و نیز نمودار این روند را در بازههای بین دو تحقیق رسم کنید. بهعنوان مثال شما ممکن است در یک ارزیابی به این نتیجه رسیده باشید که 65 درصد از مشتریان شما را زنان 35 تا 50 ساله تشکیل میدهند و یک سال بعد دریابید که این دسته سنی حدود 75 درصد مشتریان شما را تشکیل میدهند و بدین ترتیب شما روند تغییر جمعیت مشتریان خود را پیگیری میکنید.
تحقیق بازار شما را در ارزیابی میزان موفقیتتان کمک میکند، اطلاعات جمع شده در تحقیق بازار به شما کمک میکند که بدانید آیا به هدفهای خود رسیدهاید یا نه. به عنوان مثال اگر بازار هدف شما زنان سنین 35 تا 50 سال هستند با توجه به نتایجی که قبلاً آمد میتوانید نتیجه بگیرید که شما حرکتی موفقیتآمیز به سمت هدف دارید( اگر نه، اطلاعات میتوانند نشانگر نیاز به تغییر استراتژیهای بازاریابی باشند!)
آنچه تحقیق بازار میتواند به شما بگوید:
1- مطالعات تقسیمات بازار اطلاعاتی درباره ویژگیهای مشترک مشتریانتان فراهم میآورد این اطلاعات پاسخ پرسشهایی نظیر این پرسشها را میدهد: مشتریان من چه کسانی هستند؟ جمعیت آنان چقدر است؟ چند درصد آنها را مردان و چقدر از آنان را مردان تشکیل میدهند؟ توزیع سن، درآمد و میزان تحصیلات آنان چگونه است؟ شغل آنان، مهارتها، علایق و سرگرمیهای آنان چیست؟ چند فرزند دارند؟ در چه مناطقی زندگی و کار میکنند؟
2- اطلاعات مربوط به توان خرید و عادات خرید، قدرت مالی و ویژگیهای اقتصادی بازار هدف، شما را معلوم میسازد. برخی از پرسشهایی که در اینجا پاسخ داده میشوند از این قرارند: متوسط هزینهای که برای خرید خدمت یا محصولی مشابه محصول من صرف میشود چقدر است؟ با توجه به بازار هدف درحال حاضر از خدمات من چه استفادهای میکنند؟ چه قیمتی برای این محصول مناسب است؟ چه موقع آنها خرید میکنند؟ از کجا خرید میکنند؟ چرا آنها تصمیم به خرید میگیرند؟ چند بار در ماه یا سال از این محصول خریداری میکنند؟ چه نوع خودروهایی میرانند؟ آیا صاحب خانه هستند یا اینکه اجارهنشینند؟ درآمدهای اضافی خود را معمولاً صرف چه نوع کارهایی مینمایند؟ از چه روشی برای پرداخت استفاده میکنند( نقد، چک، کارت اعتباری یا . . .)؟ از چه حدی از اعتبار مالی برخوردارند؟
3- جبنههای روانشناسانهای وجود دارند که به اطلاعات مربوط به دریافتها و ارزشهایی که در ذهن مصرفکنندگان بازار شما وجود دارد برمیبرگردند و به سؤالاتی جواب میدهند که برخی از آنها بدین صورتند: واکنش بازار در برابر تصمیمها یا برنامههای مختلفی که ممکن است به اجرا بگذارم چیست؟ در بازار شرکت مرا در مقایسه با سایر شرکتها چگونه ارزیابی میکنند؟ چه کیفیات و ویژگیهایی هستند که مشتریان من آنها را مهم میپندارند؟ چه کسی در یک شرکت یا خانواده برای خرید این محصول تصمیم میگیرد؟ آیا برای آنها نظرات دیگران در موردشان خیلی اهمیت دارد؟ فاکتورهای تعیینکننده در تصمیم به خرید کدامند؟ آیا آنها بهترین را برای خانواده خود میخواهند؟ آیا آنها به دنبال وسیلههایی میگردند که موجب صرفهجویی در زمان و راحتی بیشتر کارها میشوند؟ نیازهای برآوردهنشده آنها کدامند؟ آیا آنها تقاضای خدمات پس از فروش بیشتری برای محصول را دارند؟ آیا عمده توجه انها قیمت پائین است؟ به چه رسانهای(روزنامه، مجلات، رادیو، تلویزیون، تبلیغات اینترنتی . . .) بیشتر توجه نشان میدهند؟
4- اطلاعات رقابت در بازار درباره سایر شرکتهایی است که در همان زمینه کسب و کار شما مشغول فعالیت هستند و سؤالاتی که تحقیق بازار به آنها جواب میدهد عبارتند از: رقبای اصلی من در بازار کدامند؟ چگونه با من رقابت میکنند؟ در چه زمینههایی رقیب من به شمار نمیآیند؟ نقاط قوت و ضعف آنها چیست؟ آیا نقاط ضعف آنها میتواند فرصتهای سودآوری برای من فراهم آورد؟ چه چیزی کسب و کار مرا در این بازار منحصربهفرد میسازد؟ ارزیابی رقبای من از موقعیتشان در بازار چیست؟ چگونه خدمات خود را به بازار عرضه میکنند؟ مشتریان آنها کیستند؟ رهبران این صنعت کیستند؟ حجم فروش آنها چفدر است؟ موقعیت مکانی آنها کجاست؟ آیا آنها سودده هستند؟
5- اطلاعات عوامل محیطی از محیط سیاسی و اقتصادی که میتواند بهرهوری و فعالیتهای شما را تحت تأثیر قرار میدهد پرده برمیدارد. شما باید بتوانید در این قسمت پرسشهایی نظیر این را پاسخ گویید: روند جمعیتی در حال و آیند چیست؟ روند حرکتی اقتصاد اجتماع چگونه است؟ سیاستهای اقتصادی-سیاسی چه تأثیراتی بر بازار مصرف یا صنعت من خواهد گذاشت؟ چه میزان رشدی برای بازار مصرف من متصور است؟ چه عوامل بیرونی بر این صنعت تأثیر خواهند گذاشت؟
هر چند بررسی اینکه آیا برای یک محصول یا خدمت در یک بازار مشخص نیاز وجود دارد، می تواند فرآیندی زمان بر و پرهزینه باشد اما این زمان و هزینه ها بسیار کمتر از زمان و هزینه هایی است که کسب و کاری که موردنیاز نیست تلف می کند
ویوان نیوز
آموزشهای کاربردی کسب و کار | آموزشهای مهارتی و فنی مشاغل | خواندنیهای مکمل کسب و کار | مهارتهای بازاریابی و فروش | مهارتهای روابط عمومی و تبلیغات