برایان تریسی، سخنرانی فوق العاده است که با ارائه سخنرانی و نوشتن کتاب های گوناگون میلیون ها دلار سود کسب کرده است. در این مقاله، او تاکید می کندکه باید هر بخش از سخنرانی خود را دقیقا برنامه ریزی کنید و به صورت منطقی از یک مطلب به مطلب دیگر بپردازید. سخنرانی خود را آنقدر بازنویسی کنید تا کامل شود همه اینها نکات مهمی هستند. پیام آنها چیست؟ باید به مخاطبان خود احترام بگذارید و وقت آنها را تلف نکنید.
چه چیزی سخنرانی را قدرتمند می کند؟
سخنرانان بزرگ ماندگار می شوند و سخنان آنها نیز همین سرنوشت را دارند. وقتی خوب سخن بگویید، دیگران ترغیب می شوند. ارسطو معتقد بود که هیچ شخصی نمی تواند بدون فن بیان قوی، مدیریت کند. او می گفت که اثرگذاری قوی به این عوامل بستگی دارد؛ منطق، به این معنی که افکار و کلمات شما با هم سازگار باشند و در یک توالی با معنی از یکدیگر تبعیت کنند. اخلاق، به شخصیت شما برمی گردد. اگر مخاطبان شما را باور نداشته باشند، هرگز نمی توانیدآنها را قانع کنید. احساس، به این معنی است که شما باید حضار را تهییج کنید. شما باید به قلب مخاطبان راه پیدا کنید.
آلبرت محرابیان، استاد روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا، عنوان می کند که دریافت هر پیام شنیداری به سه عامل دیگر هم بستگی دارد: واژه ها، لحن صدا و حرکات بدن. برای مخاطبان، چه یک نفر باشد و چه میلیون ها نفری که از تلویزیون شما را می بینند، کم اهمیت ترین بخش پیغام شما، مطالبی است که می گویید.
پروفسور محرابیان، عنوان می کندکه کلمات تنها 7 درصد اهمیت کلی پیام را تشکیل می دهند و نحوه تاکید بر کلمات یا لحن صدا 38 درصد اثرگذاری پیام را تشکیل می دهد. نحوه ایستادن و تاثیرگذاری بدن نیز بسیار مهم است. در سخنرانی های عمومی زبان بدن شما 55 درصد اهمیت پیام را تشکیل می دهد و حیاتی ترین عنصر است. تعداد عصب هایی که از چشم به مغز می رود، 22 برابر عصب هایی است که از گوش افراد به مغز می رود. با توجه به این موضوع عجیب نیست که مغز مخاطب به آنچه می بیند خیلی بیشتر از آنچه می شنود واکنش نشان می دهد.
شناخت مخاطب
سخنرانان بزرگ، مخاطبان خود را به گونه ای می شناسند که یک شطرنج باز صفحه شطرنج خود را. بسیاری از این مطالعات حتی قبل از گرد هم آمدن مخاطبان انجام می شود. نحوه سخنرانی در حضور مخاطبان را در ذهن خود برنامه ریزی کنید. آنها چه کسانی هستند؟ اغلب آنها زن هستند یا مرد، ثروتمند هستند یا فقیر، پیر هستند یا جوان؟ شغل آنها چیست؟ درباره موضوع سخنرانی شما تا چه حد آگاهی دارند؟ ارزش های پایه ای آنها کدامند؟ از خود چنین سوالاتی را بپرسید. اصطلاحات مخصوص مخاطبان را یاد بگیرید. تلاش کنید مانند آنها سخن بگویید. هر چه بیشتر آنها را بشناسید، بهتر می توانیدبا آنها ارتباط برقرار کنید.
فرمول «ن - د - م - ن»
یک کاغذ سفید بردارید. عنوان سخنرانی خود را بالای آن بنویسید. هدف سخنرانی خود را در یک جمله بیان کنید. حالا پشت و روی کاغذ را با آمارها، حقایق، افکار و ایده های مربوط به آن موضوع پر کنید. ممکن است برای این کار کاغذهای زیادی لازم داشته باشید. وقتی همه موارد را روی کاغذ نوشتید، نکات مورد نظر را سازماندهی کنید. مهمترین آنها را مشخص کنید. حالا آماده اید که از فرمول چهار قسمتی «ن - د - م ن» استفاده کنید تا به هر فکری ساختار بدهید:
1- نظریه: حقیقت یا عقیده اصلی را بیان کنید؛ مثلا «امروز بهترین روز برای ثروتمند شدن شما است».
2- دلایل: دلایل مربوط به انتخاب این نظریه را مشخص کنید. «اکنون به نسبت دوره های گذشته، فرصت های مناسب تری برای ثروتمند شدن وجود دارد.»
3- مثال: برای برجسته کردن نکته مورد نظر از یک یا دو مثال روشنگر استفاده کنید: «اینترنت. کسب و کارهای کوچک. متخصصان. افرادی که در این حوزه سودهای کوچک و بزرگ به دست می آورند. نتیجه؟ امروزه در دنیا حدود 9 میلیون میلیونر وجود دارد. اقتصاددانان پیش بینی کرده اند که این تعداد در دو سال آینده به 12 میلیون نفر می رسد.»
4- نظریه: به دیدگاه اولیه برگردید و برای تاکید بیشتر آن را مجددا بیان کنید. «آیا آماده اید ثروتمند شوید؟ پس آماده شوید؛ چون شما هم می توانیدثروتمند شوید.»
به منظور ترغیب مخاطبان، از شیوه برف پاک کن استفاده کنید. نکته اولیه مورد نظر خود را مشخص کنید و آن را با یک داستان یا شرح مصور دنبال کنید؛ سپس نکته دوم را با نقل قول های مربوط به آن بپرورانید. نکته سوم را با شواهد و تاییدیه های منطقی ادامه دهید. این روش باعث فعال شدن دو طرف مغز می شود. بخش چپ مغز واقعیت ها را پردازش می کند و بخش راست مغز احساساتی را که با داستان ها و مثال ها به وجود آورده اید.
ارائه ترغیب کننده
مطالبی که برای شروع سخنرانی انتخاب می کنید، شرایط را برای شما مهیا می کند. ابتدا از حضارت برای حضورشان تشکر کرده و خبری را اعلام کنید یا به تاریخ رجوع کرده و یک حادثه مهم مرتبط را بیان کنید. می توانید چیزی بگویید که همه را حیرت زده کند یا مطالب خود را با لطیفه ای آغاز کنید؛ البته اگر استعداد لطیفه گویی ندارید، بهتر است این کار را انجام ندهید. در طول ارائه مطالب، شمرده و قدرتمند صحبت کنید. هنگام سخنرانی گاهی مکث کنید. این سکوت ها اثر سخنان شما را بیشتر می کند. مشتاق باشید و با انرژی صحبت کنید. اگر سخنرانی شما طولانی است؛ آن را به 8 قسمت تقسیم کنید؛
1- شروع: توجه همه را جلب کنید.
2- مقدمه: موضوع بحث و دلیل اهمیت آن را بیان کنید.
3- اولین نکته: بحث را شروع کنید و موضوع را بپرورانید.
4- انتقال به نکته بعدی: موضوعات را به شکلی منطقی و به آرامی عوض کنید.
5- دومین نکته: موضوع مورد نظر خودتان را تقویت کنید.
6- انتقال بعدی: به آرامی به موضوع بعدی بروید.
7- سومین نکته کلیدی: با یک نکته قدرتمند بحث را پایان دهید.
8- خلاصه: همه موارد را به دقت جمع بندی کنید. همیشه بحث را با افکار انگیزاننده تمام کرده و حضار را دعوت به عمل کنید.
تمرین شما را فوق العاده می کند
قبل از ارائه سخنرانی آن را چندین بار تمرین کنید. این کار مخصوصا برای سخنرانی های کوتاه بسیار مهم است؛ زیرا باید تمام نکات مهم را سریعا بیان کنید. هر چه بهتر آن را آماده کرده باشید، ارائه شما نیز به همان نسبت بهتر خواهد شد. یک راه خوب برای تمرین، ایراد سخنرانی در حضور جمعی از دوستان است. این کار باعث می شود که بر هر تنش و اضطرابی غلبه کنید و علاوه بر آن، می توانید بازخوردهای ارزشمندی دریافت کنید. برای قدرت بخشیدن به صدا و تلفظ صحیح کلمات، خواندن شعر با صدای بلند را تمرین کنید.
برای به خاطر سپردن متن سخنرانی از نمادها استفاده کنید. روش آن به شرح زیر است: به شماره 1 (one) و کلمه تفنگ (gun) فکر کنید و تجسم کنید که نکته اول شما از یک تفنگ شلیک می شود. اکنون به عدد 2 (two) و کلمه کفش (shoe) فکر کنید و تجسم کنید که نکته دوم به ته کفشتان چسبیده است. اکنون به عدد 3 (three) و کلمه درخت (tree) فکر کنید. تجسم کنید که نکته سوم روی شاخه های یک درخت است. شما می توانید بسیاری از نکات مهم در سخنرانی تان رات با استفاده از تکنیک «اعداد و تشهابهات آوایی کلمات» عمیقا به خاطر بسپارید. نکته مهم دیگر آن است که نکات کلیدی مورد نظرتان را روی کارت های کوچکی یادداشت کنید.
برای بهتر شدن سخنرانی از عناصر دیداری کمک بگیرید. اگر از نرم افزار پاورپوینت استفاده می کنید، از قانون پنج استفاده کنید. در هر اسلاید حداکثر 5 خط بنویسید که هر کدام بیش از 5 کلمه نداشته باشد. زمان را طوری تنظیم کنید که همه نکات مورد نظر توضیح داده شود. همیشه هنگام سخن گفتن به مخاطبان نگاه کنید. مطالب را از روی پرده نخوانید. از روی لپ تاپ به مطالب نگاه کنید. مطمئن شوید که صورت شما کاملا روشن و برای مخاطبان قابل رؤیت است. هیچ کس دوست ندارد به یک صدای بدون جسم گوش دهد. قبل از ایراد سخنرانی، یک بار آن را اجرا کنید تا از اشکالات فنی اجتناب کنید. کاری کنید که سخنرانی شما یک ارائه صرف همراه با پاورپوینت نباشد. اسلایدهای شما تنها یک وسیله کمکی هستند.
بر ترس غلبه کنید
بسیاری از مردم از سخنرانی در انظار عمومی می ترسند اما شما می توانید بر این ترس غلبه کنید. اول بدانید که ترس از صحنه کاملا طبیعی است. هر سخنران باید در زمان های مختلف بر استرس هایش غلبه کند. یک تاکتیک خوب این است که کاملا به موضوع مورد بحث علاقمند باشید و از مطرح کردن آن هیجان زده شوید که در این صورت، جمعیت با شما همراه خواهند شد. مخاطبان نمی خواهند شکست شما را ببینند. برای کاهش استرس از گفتگوهای درونی استفاده کنید. این جملات را تکرار کنید؛ «خودم را دوست دارم» و «موفق خواهم شد».
از قدرت تخیل استفاده کنید و خود را در حال ارائه یک سخنرانی جذاب تصور کنید. این باید آخرین فکری باشد که قبل از خوابیدن به آن می پردازید. این کار نتیجه مثبتی در ذهنتان به وجود می آورد. یک روانشناس به نام ویلیام جیمز معتقد است که «بهترین راه رسیدن به یک احساس،عمل کردن به نحوی است که انگار اکنون این احساس را دارید». نسبت به سخنرانی قریب الوقوع خود احساس خوبی داشته باشید.
مکان، مکان، مکان
ابتدا به مکانی که می خواهید در در آن سخنرانی کنید، نگاهی بیندازید. مطمئن شوید که سیستم صدا به خوبی کار می کند. سعی کنید فضای اتاق زیبا و خنک باشد. دمای 20 درجه سانتیگراد ایده آل است. نور را کنترل کنید. سخنرانی از جایگاهی تاریک اصلا مناسب نیست.
چیدمان و موقعیت اتاق نیز بسیار مهم است؛ مثلا راهروهای مرکزی، قاتل سخنرانان هستند. آنها با ایجاد کانال، موج های صدا را به خارج از اتاق منتقل می کنند. از افرادی که مسئولیت چیدمان صندلی ها را به عهده دارند، بخواهید صندلی ها را نزدیکتر به صحنه و یا تریبون قرار دهند. عذرهای کارکنان هتل را که نتوانسته اند پاسخگوی خواسته های شما باشند، بررسی کنید. شاید آنها خودسر هستند. قبل از آغاز سخنرانی پشت تریبون بایستید تا این احساس را تجربه کنید.
نحوه برقراری ارتباط فیزیکی در حین سخنرانی، برای دیده شدن شما بسیار حائز اهمیت است. سعی کنید همه چیز مرتب باشد؛ پس لباس رسمی بپوشید، آرام به طرف تریبون بروید، صاف بایستید، شانه هایتان را عقب بدهید، لبخند بزنید، برای چند لحظه حضار را بررسی کنید و بیشتر لبخند بزنید.
ویوان نیوز
مصاحبه با کارآفرینان برتر | خواندنیهای مکمل کسب و کار | دانستنیها و اطلاعات عمومی | داستانهای کوتاه و خواندنی | فنون مذاکره و عقد قرارداد