الف: نوع ارز و واحد محاسبات
1- واحد پولي محاسبات دلار آمريكايي است ولي پرداختهايي كه از محل حساب ذخيره ارزي به طرحها صورت ميگيرد، بر اساس ارز مورد نياز طرح به دلار يا هر ارز قابل تبديل ديگر خواهد بود.
2- بازپرداخت تسهيلات ارزي استفاده شده به همان ارزي خواهد بود كه به طرح پرداخت شده است.
ب: بخشهاي مجاز
بخشهاي صنعت، معدن، كشاورزي، حمل و نقل و خدمات فني - مهندسي
پ: اشخاص مجاز
1- اشخاص حقيقي و همچنين شركتهايي كه اكثريت سرمايه سهامي آنها متعلق به بخش خصوصي يا تعاوني است.
2- شركت ايراني كه محل فعاليت توليدي و خدماتي آنها در ايران است ولي بخشي از سهام با حق رأي آنها متعلق به سرمايهگذاران مقيم خارج از كشور است.
3- شركتهايي كه دولت يا شركتهاي دولتي يا مؤسسات و نهادهاي عمومي غير دولتي در آنها سهامدار جزئي هستند، مشروط به اين كه سهم آنها از چهل و نه درصد (49%) سهام داراي حق رأي تجاوز نكند و اكثريت هيئت مديره آنها منتخب سهامداران خصوصي باشد و فعاليت آنها انتفاعي بوده و به تقويت بخش غير دولتي بيانجامد، خصوصي محسوب ميشوند.
4- شركتهاي خارجي كه با اشخاص مذكور در بندهاي «1» و «2» و «3» فوق در قالب اعتبار اسنادي معتبر و داراي پوشش بيمهاي دولتي، قرارداد خريد كالا يا خدمت و يا حمل و نقل دارند.
ت: فعاليتهاي قابل قبول
1- كليه فعاليتهاي سرمايهگذاري در طرحهاي توليدي و كارآفريني صنعتي، معدني، كشاورزي، حمل و نقل و خدمات فني – مهندسي بخشهاي تعاوني و خصوصي
2- سرمايهگذاري براي ايجاد ظرفيتهاي جديد از جمله خريد تجهيزات و ماشينآلات، دانش فني و پرداخت هزينههاي نصب و راهاندازي مربوط به طرحهاي توليدي و كارآفريني صنعتي، معدني، كشاورزي، حمل و نقل و خدمات فني – مهندسي
3- خريد نهادههاي وارداتي براي بهرهبرداري آزمايشي، راهاندازي تجاري و قطعات يدكي به عنوان سرمايه در گردش طرحهاي توليدي و كارآفريني صنعتي، معدني، كشاورزي، حمل و نقل و خدمات فني – مهندسي
4- سرمايهگذاري براي توسعه و بازسازي ظرفيتهاي توليدي موجود
در كليه موارد فوق سرمايهگذاري در طرحهاي بهينهسازي انرژي در صنايع، فناوري اطلاعات (IT)، فناوري زيستي (BT) و صنايع تبديلي كشاورزي و دامي از اولويت برخوردار خواهد بود.
5- اعطاي اعتبار به خريداران خارجي كالاهاي صنعتي و مهندسي ايران و صادرات محصولات كشاورزي به منظور تشويق صادرات غير نفتي در مواردي كه اعتبار اسنادي بانكهاي كارگزار خريداران، از يك بانك بينالمللي معتبر صادر شده و يا داراي پوشش بيمهاي دولتي باشد.(پاورقي 1)
ث: سودآوري طرحها
حداقل نرخ بازده مورد انتظار طرح نبايد از نرخ سود تأمين مالي تسهيلات كمتر باشد.
ج: كارمزد و سود
سود و كارمزد تسهيلات اعطايي به طرحهاي بخش غير دولتي، با توجه به عوامل زير تعيين ميشود: مخاطره سرمايهگذاري، مدت، نوع و ميزان وثيقه، نرخ بهره ارز مورد استفاده در بازارهاي مالي جهاني و حداقل بازده مورد انتظار دولت از حساب ذخيره ارزي
1- نرخ سود:
- براي تسهيلات به طور عام: دو درصد (2%) در سال بالاي نرخ سود بين بانكي ارزهاي مربوطه در بازار بينالمللي (پاورقي 2). - براي تسهيلات طرحهاي بازسازي صنايع كه متضمن بازسازي حداقل پنجاه درصد(50%) ماشينآلات و تجهيزات موجود باشد: نرخ تسهيلات عام منهاي بيست و پنج صدم درصد (25/0%-) درصد
- براي تسهيلات طرحهاي سرمايهگذاري در استانهاي اردبيل، كردستان، كرمانشاه، ايلام، سيستان و بلوچستان، بوشهر، هرمزگان، چهار محال و بختياري، و كهگيلويه و بوير احمد: نرخ تسهيلات عام منهاي نيم درصد (5/0%-) (طرحهاي بازسازي صنايع اين استانها، همزمان مشمول نرخ تسهيلات بازسازي نيز خواهند بود.)
2- كارمزد ديركرد:
يك درصد (1%) در سال اضافه بر نرخ سود
تخفيف اعطايي از سود متعلقه براي تسريع در بهرهبرداري نسبت به موعد برنامهريزي شده: ده درصد (10%) نرخ سود براي شش ماه و پانزده درصد (15%) نرخ سود براي يك سال
چ: محدوديتها
1- تسهيلات اعطايي به هر طرح از محل حساب ذخيره ارزي، حداكثر معادل جزء ارزي هزينههاي سرمايهگذاري طرح (شامل سرمايه در گردش اوليه) خواهد بود.
متقاضي سرمايهگذاري براي استفاده از اين تسهيلات، نحوه تامين منابع ريالي مورد نياز طرح شامل اعتبارات بانكي و آوردههاي سهامداران را به بانك اعلام مينمايد.
2- حقوق صاحبان سهام در مورد اشخاص حقوقي و با آورده نقدي و غير نقدي شخص سرمايهگذار در مورد اشخاص حقيقي، حداقل بايد معادل بيست و پنج درصد (25%) مجموع مبلغ استفاده از تسهيلات موضوع اين دستورالعمل و ساير تسهيلات دريافتي متقاضي از بازارهاي مالي داخلي و خارجي باشد.
ح: مدت تسهيلات
حداكثر مدت تأمين مالي هر طرح، از 8 سال تجاوز نخواهد كرد كه تا 3 سال آن دوره سرمايهگذاري و راهاندازي و 5 سال بقيه دوران بهرهبرداري (بازپرداخت) خواهد بود.
مدت دقيق تأمين مالي طرحها با توجه به شرايط خاص هر طرح توسط بانك تعيين ميگردد.
خ: انواع وثيقه
هر يك از داراييها و ابزارهاي زير به تشخيص بانك به عنوان وثيقه پذيرفته خواهد شد:
1- زمين
2- ماشينآلات و تجهيزات
3- سهام شركتهاي پذيرفته در بورس
4- سهام شركتهاي خارج از بورس
5- تضمين بانكي و اعتبارات اسنادي معتبر بانكهاي خارجي به نفع متقاضي ايراني
6- اسناد قابل وصول
7- سفته مديران شركت
8- پروانه بهرهبرداري از معدن
9- صورت وضعيتهاي تأييد شده و بدهيهاي قطعي دستگاههاي اجرايي دولتي به متقاضي همراه تأييديه ذينفع مبني بر انتقال منافع متضّمنه به بانك
10- هر نوع تأمين ديگري كه براي بانك قابل قبول باشد.
د: شرايط بازپرداخت
1- برنامه بازپرداخت تسهيلات طبق روش بانك و در مورد هر طرح با توجه به شرايط طرح طبق تشخيص بانك تنظيم خواهد شد. 2- بازپرداختها كلاً به صورت ارزي خواهد بود.
ذ: نرخ تسعير
نرخ تسعير در هر مورد كه ضرورت پيدا كند، معادل نرخ روز گواهي سپردههاي ارزي خواهد بود.
ر: كارمزد بانك
نرخ كارمزد بانكهاي عامل بر مبناي معادل سالانه سي درصد (30%) اعتباري كه از حساب ذخيره ارزي طبق قرارداد عامليت بين سازمان و بانك در اختيار آنها قرار ميگيرد محاسبه و پرداخت ميگردد.
ز: مسئوليت بانك عامل
1- اطلاعرساني و آگاه ساختن مردم از امكانات، شرايط و تسهيلات موضوع حساب درآمد ارزي از طريق رسانههاي جمعي
2- ايجاد واحد پذيرش طرحهاي متقاضيان سرمايهگذاري در شعب بانكهاي عامل در تهران و مركز استانها
3- تجهيز واحدهاي پذيرش بانك از نظر تخصصهاي فني، مالي و اقتصادي
4- احراز خصوصي يا تعاوني بودن طرحهاي پيشنهادي متقاضيان سرمايهگذاري
5- احراز كفايت بازدهي طرحها به ميزاني كه از نرخ سود تأمين مالي تسهيلات كمتر نباشد.
6- ارزيابي گزارشهاي توجيه فني_اقتصادي طرحها
7- ارسال گزارشهاي توجيه فني_اقتصادي طرحهاي موجه به وزارتخانههاي تخصصي ذيربط
8- انعقاد قرارداد تأمين مالي طرحهاي موجه و تأييد شده با متقاضي
9- احراز اطمينان از تأمين منابع ريالي مورد نياز طرحها توسط متقاضي
10- تعيين مدت دقيق و برنامهريزي شده تأمين مالي طرحها در برنامه بازپرداخت تسهيلات
11- نظارت بر پيشرفت طرحها و ارسال گزارشهاي ماهانه پيشرفت اقدامات و عملكرد طرحها به سازمان مديريت و برنامهريزي كشور و بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران
12- وصول اقساط متقاضي و بازپرداخت بهنگام تسهيلات به حساب ذخيره ارزي