رکود کاهش وزن معمولاً به این علت اتفاق می افتد که تفاوت بین کالری مصرف شده و کالری سوزانده شده تدریجاً به حالت تعادل درمی آید. بدن انسان برای بقا باید توازن انرژی ایجاد شده را به حالت اول برگرداند. تصور کنید اگر قرار بود این کاهش وزن به طور مداوم ادامه پیدا کند، بقای انسان به کجا می کشید؟

بدن ما برای کمک به حفظ توازن انرژی به این مکانیزم های فیزیولوژیکی طبیعی نیاز دارد.

پروسه رکود کاهش وزن

واقعیت این است که برای کاهش وزن ما باید توازن انرژی بدن را منفی کنیم. تعداد کالری هایی که از رژیم غذاییمان کسر می کنیم، باید آنقدر کافی باشد که سریع نتیجه بگیریم. از اینرو، وقتی با کم کردن حدوداً 500 کالری از کالری های مصرفی روزانه یک رژیم جدید را شروع می کنیم، طی یک تا دو هفته نتیجه می گیریم.

طی این کم کردن کالری های مصرفی، بدن ما هنوز به همان میزان انرژی نیاز دارد، به همین دلیل شروع به مرف ذخائر انرژی موجود در بدن می کند تا این 500 کالری کسر شده را جبران کند. اما، از آنجاکه بدنمان ناچاراً پروتئین های اضافی را برای تامین انرژی مصرف می کند و برای حفظ سنتز طبیعی و نرمال پروتئین، مقدار کلی پروتئین بدن پایین می آید. و این مسئله منجر به کاهش تدریجی عضلات بدن و درنتیجه پایین آمدن متابولیسم می شود.

درواقع، ممکن است وقتی جلوی آینه به خود نگاه میکنید، از دست رفتن پروتئین (عضله) از چشمتان دور بماند چون بدن آنرا از جاهای دیگر که اولویت پایین ترین دارند و نه فقط از اسکلت عضلات، می گیرد. معده محلی است که در آن پروتئین برای مصرف تجزیه می شود و چون مصرف غذای خود را کم کرده ایم، نیاز به محل خیلی وسیعی برای اینکار نیست. دقت کرده اید که وقتی مدتی رژیم می گیرید دیگر قادر نیستید غذاهای پرحجمی که سابق می خوردید را مصرف کنید؟

پایین آمدن متابولیسم

هرچه بدن رفته رفته مقدار عضله بیشتری از دست می دهد، کاهش وزن اولیه کندتر می شود و این وضعیت تا جایی ادامه می یابد که آن کم کردن کالری های مصرفی آنقدر جزئی می شود که دیگر تاثیری بر کاهش وزن نخواهد داشت. متابولیسم بدن ما پایین آمده است و در این وضعیت بدنمان به همان رکود کاهش وزن رسیده است. این یعنی بدن ما تدریجاً برای هماهنگی با انرژی مصرفی جدید، خود را وفق داده است و اکنون برای حفظ وزن جدید نیاز به انرژی مصرفی کمتری داریم. سالها پیش که پیشینیانمان در زمین سرگردان بودند این روند بسیار خوب و ایدآل بود اما متاسفانه برای ما، این وضعیت نقطه ای از رژیم است که وزنمان دیگر پایین نمی آید. به همین دلیل باید کاهش وزن طولانی مدت را از جوانب مختلف بررسی کنیم.

تاثیرات ثانویه رکود کاهش وزن؛ کالری کمتری می سوزانیم

با سبک تر شدن تدریجی بدن، تاثیر دومی هم هست و آن این است که طی فعالیت ها، بدن کالری کمتری می سوزاند. درنتیجه مصرف کلی انرژی هم پایین می آید.

کاهش حجم عضلانی و پایین آمدن انرژی یا کالری مصرفی هر دو به بازگرداندن توازن انرژی بدن از کاهش اولیه آن در مصرف کالری ها کمک کرده و حتی می تواند این روند را با بیشتر کردن جلسات تمرینی که در تلاش برای کاهش وزن معمولاً به کار بسته میشود، کندتر کند.

نکته مهم کاهش 500 کالری روزانه اولیه است که دیگر برای کم کردن بیشتر وزن موثر نیست چون بدن دیگر آن کمبود کالری را تشخیص نمی دهد.

چطور تاثیرات ناشی از رکود کاهش وزن را کمتر کنیم

واقعیت هایی که در بالا ذکر شد به این معناست که برای افرادیکه رژیم می گیرند ضروری است که با کاهش تدریجی کالری های مصرفی، کار خود را شروع کنند. این مسئله کاهش حجم عضلانی بدن رامحدود کرده و کمک می کند تا حین رژیم متابولیسم بدن پایین نیاید. همچنین، هر نوع ورزش که در 10 تا 15 روز اول انجام میشود باید سبک اما طولانی مدت باشد تا سیستم انرژی به تغییر به سیستم چربی سوزی، هماهنگ شود.

اگر مقدار کالری های مصرفی را همان ابتدای کار خیلی پایین بیاوریم، بدن مجبور به سوزاندن پروتئین بیشتر و بیشتر می شود، به ویژه اگر ذخیره گلیکوژن (کربوهیدرات) کم شود. این مسئله به طور جدی متابولیسم بدن را پایین می آورد و فرد به وضعیت دچار می شود که دیگر قادر نیست وزن خود را پایینتر بیاورد. و زمانیکه دست کشیده و به عادات غذایی سابق خود برمی گردد، بدن به توازن انرژی مثبت برمی گردد که باعث می شود فرد حتی وزن بیشتری هم اضافه کند.