توجه: اظهارات ذیل عمـدتـاً از مـتـون غیر تخیلی استخراج
شده اند؛

حقیقت در برابر تصورات ذهنی

برای خوانندگانی که قصد انتقاد ندارند، مـتـون مخـــتلف به
عنـوان منـــبعی برای بدست آوردن حقایق و واقعیت ها بـه
شمار می روند. این قبـــیل خواننـدگـان از طــریـق به خاطر
سپـردن توضیـحات نـوشتــه، بــــه کسب علم و دانش می
پردازند.

برای یک خواننده منتقد، متن در کنار این امر که حقایقی را در ذهن مجسم می سازد، نمایانگر "برداشت" شخصی نویسنده در مورد موضوع مورد بحث نیز هست. منتقدان نه تنها تشخیص می دهند که نوشته قصد دارد چه چیزی را بیان کند، بلکه متوجه میشوند که چگونه این کار را انجام می دهد. آنها راههایی را که سبب می شود یک نوشته به طور اخص به یک نویسنده خاص، منحصر شود را به خوبی می دانند.

یک خواننده عادی یک کتاب تاریخی را برای این مطالعه می کند که بتواند مطالبی در مورد وقایع مختلف و ارتباط آنها با یکدیگر بدست آورد. یک منتقد همان نوشته را با این دید می خواند که چگونه در نظر گرفتن یک دیدگاه خاص در مورد یک واقعه تاریخی میتواند منجر به یک تفیهم منحصر به فرد از آن واقعه در ذهن خواننده عادی شود.

نوشته چه می گوید، چه می کند، و چه معنایی در بر دارد؛

تفسیر و تصور ذهنی

خواننده عادی به درک این مطلب که متن چه می گوید راضی می شود، بعد هم تفسیر های کلیدی را بازگو می کند.

یک منتقد در این حیطه، به دو مرحله جلوتر وارد می شود. پس از اینکه تشخیص داد متن قصد دارد چه بگوید، ارزیابی می کند که متن از بیان آن مطالب می خواهد چه کاری انجام می دهد: آیا مثال آورده؟ استدلال می کند؟ به دنبال جذب همدردی است؟ با اتکا به مقایسه و مقابله مطلب را روشن می کند؟ نهایتاً منتقدان استنباط می کنند که متن رویهم رفته با توجه به ارزش یابی های اولیه چه معنایی را به همراه دارد.

این موارد سه سبک تحلیل مطالب هستند که باعث ایجاد سه نوع نحوه مطالعه و تشریح مطالب می شوند:

متن چه می گوید - بازگویی
متن چه کاری انجام میدهد - توصیف
متن چه معنایی می دهد - تفسیر
شما با تجزیه و تحلیل موضوع مورد بحث به راحتی می توانید نحوه تحلیل مطالب را معین کنید:

متن چه می گوید – بازگویی –در مورد همان موضوع اصلی صحبت می کند.
متن چه کاری انجام می دهد – توصیف – به صورت انحصاری در مورد جنبه های مختلف بحث صحبت می کند.
متن چه معنایی می دهد – تفسیر – متن را تجزیه و تحلیل کرده  و به صورت کلی به آن یک معنای سراسری می بخشد.
هدف از مطالعه انتقادی

کتاب های درسی که برای آموزش مطالعه انتقادی تدوین شده اند، عموماً از دانشجویان می خواهند که همواره چند هدف معین را در نظر داشته باشند:

هدف نویسنده را معین نمایند
لحن نوشته و عناصر مجاب کننده را تشخیص دهند
کژگرایی ها و سوگیری های متن را مشخص کنند
توجه داشته باشید که هیچ یک از این مطالب عملاً به چیزهایی که در یک صفحه وجود دارند بر نمی گردند، بلکه هر یک از آنها نوعی استنتاج از شواهد جزئی موجود در داخل متن هستند:

درک هدف نویسنده مستلزم استنباط انتخاب محتوا و زبان انتقال آن است.
تشخیص لحن و عناصر جذب کننده مستلزم دسته بندی انتخاب محتوا و  زبان انتقال آن است.
تعیین جهت گیری ها در متن نیز وابسته به رده بندی الگوی انتخاب شده برای دسته بندی محتوا و زبان انتقال آن است.
نمی توان گفت که مطالعه انتقادی کامل و دقیق است. برای اینکه بتوانید انتقاد سالمی را ارائه دهید، باید دائماً شواهد موجود در هر صفحه را پیدا کرده و آنها را تجزیه و تحلیل نمایید.

ابزار کار منتقد: تجزیه تحلیل و استنباط

این مقالات آن لاین برای پرده برداشتن از رمز و راز کار منتقدان طراحی شده اند. ما این صفحات را طراحی کرده ایم تا به شما نشان دهیم که به دنبال چه چیزی بگردید (تجزیه و تحلیل) و در مورد چیزهایی که پیدا می کنید، چگونه فکر کنید( استنباط) .

قسمت اول – دنبال چه چیزی بگردید- وابسته به یافتن جنبه هایی از نوشته است که معنای کلی متن را کنترل می کنند.

قسمت دوم – چگونه در مورد یافته هایمان تصمیم گیری کنیم – وابسته به نحوه استنباط، و تفسیر اطلاعاتی است که در متن وجود دارند.

به یاد داشته باشید که در مطالعه انتقادی فرض بر این است که هر نویسنده تصویر مخصوص بخود را در مورد موضوعی خاص دارد؛ به همین دلیل منتقد ملزم به امتحان کردن انتخاب هایی است که هر نویسنده به هنگام نوشتن آنها را پشت سر می گذارد: انتخاب محتوا، کلام، ساختار. منتقدان هر سه مورد را مورد تحلیل و بررسی قرار داده و تاثیر آن را بر روی معنا می سنجند.