مـمکن است اخیرا یکی از دوستان، اعـضـای خـانـواده و یا
یک همکار، عزیزی را از دست داده باشد. بـه مـحـض آنـکـه
مراسم سوگواری به پایان میرسد و سیل دسـته گــلــها و
تسلیت ها پایان می پذیرند آن وقت است که فرد سـوگوار
به پشتیبانی نیاز خواهد داشت. سـوگـواری بـرای اغـلــب
افـراد مــی تـواند تجربه ای وحشتناک و غریبانه ای بـاشـد.
همچنین برای اغلب مردم از آنـکه احـساسات غـم و اندوه
خود را با دیگران در میان بگذارند دشوار میبـاشد. بـنابراین
آنها نیازمند یاری می باشند. و از آنـجـایی که دیگر اعضای
خانواده دست بگریبان اندوه و سوگ شخـصـی خـودشــان
میباشند، اینجاست که دوستان، همسایگان و هـمـکـاران
آنها در روند بهبودی کارساز و مفید واقع خواهند شد. آگاه
باشید که در روند سوگواری این علایم طبیعی هستند:

1- تـجربـه احـساسات و هیـجــانات شـدید برای بهـبود منـاسب فـرد طبـیـعی و الـزامـی میباشد.

2- احساس گناه، شرمساری و خشم بخشی از روند بهبودی است.

3- هر فرد شیوه سوگواری مخصوص به خود دارد.

4- جدول زمانی خاصی برای مدت زمان سوگواری وجود ندارد.

چگونه میتوان به افراد محزون یاری رساند

بهترین چیز آن است که در کنارش باشید. شما ممکن است دقیقـا نـدانـید که چه کاری انــجام دهید و یا چه چیزی به زبان بیاورید. اما مهم نیست. فـقـط فـرد سـوگـوار را تـنـهـا نـگذارید چـون بـیش از همیشه به حمایت و پشتیبانی شما محتاج می بـاشـد. نـیـازی نیست مشکلی را حل کنید تنها به صحبتهایش گوش فرا دهید.

افراد سوگوار معمولا از کارهایی که انجام داده و یا میتوانستند انجام دهـنـد ولـی انـجام نداده اند احساس گناه فراوانی میکنند شما برای کاستن از این احسـاس گـناه اقدامات زیر را صورت دهید:

1- به آنها بگویید که نگرانشان می باشید.

2- تصدیق و تصریح کنید که آنها منتهی سعی خود را به انجام رسانیده اند.

3- آنها را تشویق کنید تا درباره احساساتشان با شما صحبت کنند.

4- به آنها اجازه دهید تا احساس اندوه و خشم خود را با فریاد و شیون تخلیه کنند.
بایدها و نبایدها هنگام برخورد با افراد محزون

1- رفتار طبیعی داشته باشید.
2- نگرانی و تاسف خود را بی ریا و صادقانه ابراز دارید.
3- با بردباری و بدون قید و شرط به آنها مهر بورزید و محبت کنید.
4- در صورت لزوم آنها را در آغوش بگیرید و یا دستتان را دور گردن آنها بیاندازید.
5- به آنها نشان دهید که به شنیدن صحبتهای آنها تمایل دارید.
6- تاسف خود را از درگذشت فرد از دست رفته بیان دارید.
7- در مورد فرد درگذشته واضح و صریح صحبت کنید.
8- هرگاه احساس گریستن داشتید گریه کنید.
9- فرد سوگوار را تنها نگذارید.
10- در مورد مسایل شخصی فرد در گذشته کنجکاوی نکنید.
11- در مورد چگونگی و کیفیت مرگ پرسش نکنید.
12- آنها را نصیت نکرده و یا راه حل فوری ارائه ندهید مثلا نگویید: "می دونـم چه حالی داری"، "تو باید..."، "گذشت زمان همه چیز را حل میکنه."
13- سعی نـکنید آنـها را سـر حـال بـیـاوریـد و یا حواسشان را از وخامت اوضاع منـحـرف کنید. مثلا نگویید: "حداقل اون دیگه عذاب نمی کشه"، "اون الان در جــای بهتریه"، "این خواست خدا بوده."
14- واقـعـه را کـوچـک نـشماریـد. مثـلا نـگوییــد: "آن قدر هم مهم نیست"، "حالت خوب میشه"، "قبل از اونکه متوجه بشی اوضاع بحالت اولش در میاد."
15- به وی پیشنهاد استفاده از نوشیدنیهای الکلی و داروهای مسکن ندهید چـون آنها تنـها راه حل موقتی برای آلام روحی پیش روی وی گـذاشـتـه، امـا در دراز مدت اوضاع را وخیمتر می کنند.

در صورتی که فرد محزون کودک بود موارد زیر را رعایت کنید:

1- پیامهای گیج کننده و غلط به آنها ندهید. مثلا نگویید: "پدر بزرگ الان خوابیده."
2- از آنها نخواهید تا در مقابل دیگران گریه نکنند چون ممکن است آنها را ناراحت کند.
3- او را مجبور نکنید تا در مقابل دیگران بر خلاف میل خود گریه و زاری کند.
4- در حضور کودک نیز گریه کنید با این عمل به وی می آموزید تا ابراز احـساسـات قـابـل قبول میباشد.
5- چون روح کودکان بسیار حساس تر می باشد، بیـشتر مراقب آنها باشید و کمکشان کنید تا با وضعیت موجود کنار بیاید.


نکات دیگر

سوگواری یک تجربه پریشان کننده و طاقت فرسا میباشد. برای بسیاری افراد درخواست کمک دشوار می بـاشد. آنها ممکن است بخاطر آنکه زیاد مورد توجه بوده و یا آنکه شاید سربار دیگران هستند احسـاس گـنـاه داشتـه بـاشنـد. مثـلا اگر به فرد سوگوار بگویـیـد: "اگر کاری از دست من بر میاد به من بگو"، فرد سوگوار از آنکه چیزی از شما بخواهد نزد شما نخواهد آمد بنابراین شما از جمله افرادی باشید که پیشقدم میشود و ابتکار عمل را به دست میگیرید:

1- به آنها تلفن بزنید و از حالشان باخبر گردید.
2- برایشان غذا تهیه کرده و به منزلشان ببرید.
3- با آنها به پیاده روی بروید.
4- هرگاه احتیاج به خرید داشتند برایشان انجام دهید.
5- از کودکان آنها مراقبت کنید.
6- یک فعالیت مفرح و سرگرم کننده با آنها انجام دهید.
7- هرگاه آمادگی لازم را پیدا کرد او را به معاشرت بیشتر با دیگران ترغیب کنید.

بـروز افسـردگـی در افــراد سوگوار وجود دارد اما برخی علایم هشدار دهنده بوده و شما باید مراقب آنها باشید مانند:

1- بهداشت فردی نا مناسب.
2- افزایش و یا کاهش شدید وزن.
3- استفاده از مواد الکلی و یا مخدر.
4- درد در ناحیه قفسه سینه.
5- الگوی خواب بهم ریخته.
6- افکار خودکشی مداوم.

هرگاه این علایم را مشاهده کردید حتما فرد سوگوار را به یک روانپزشک معرفی کرده و شدیدا مراقب سلامتی وی باشید.